Na Placu Wolności i Rynku Zduńskim w Kutnie w ramach prac archeologicznych wykonano szereg badań geologicznych i paleogeograficznych (badań geoarcheologicznych). Przeprowadzono analizy uziarnienia, pH, konduktywności, analizy redox oraz procentowej zawartości węglanu wapnia na próbkach mineralnych i organicznych pobranych ze ścian wykopów i studni.

Ryc. 1. Pobór próbek z nawarstwień rynkowych do analiz paleogeograficznych (fot. W. Piech)

Dzięki analizom sedymentologicznym (analiza strukturalna i tekstualna osadów mineralnych) uzyskuje się wiedzę dotyczącą warunków gromadzenia się materiału mineralnego, późniejszych zmian środowiska (m.in. spłukiwania wywołanego wzmożonymi opadami deszczów, procesów eolicznych czyli związanych z działalnością wiatru, albo redepozycji materiału), a także pośrednio zmian w sposobie użytkowania rynku. Można rozpoznać typy genetyczne utworów piaszczystych oraz rozdzielić nawarstwienia rynkowe od warstw macierzystych, co z kolei pozwoli na określenie miąższości „osadów antropogenicznych” oraz dynamiki ich przyrostu.

Przeprowadzone analizy geochemiczne mają na celu określenie chemicznych warunków sedymentacyjnych, określenie poziomu wody (np. w kopalnym jeziorze, studniach), późniejszych zmian środowiska i pośrednio zmian użytkowania terenu, a także określenie stopnia „antropogenizacji” środowiska. Działalność ludzka może doprowadzić do anomalii w środowisku (np. gromadzenie się pierwiastków w jednym miejscu). Dzięki takim zauważalnym zmianom można próbować rekonstruować skalę działalności ludzkiej i jej kierunki. Analizy sedymentologiczne i geochemiczne mogą także określić potencjalne niezgodności i przerwy w sedymentacji, co jest niezwykle ważne w trakcie dalszej interpretacji warunków środowiskowych panujących w średniowiecznym Kutnie.

Ryc. 2. Przygotowane próbek do analiz geochemicznych (fot. W. Piech)

Ryc. 3. Przygotowane próbek do dalszych analiz geochemicznych (fot. W. Piech)

Ryc. 4. Krzywa kumulacyjna rozkładu uziarnienia jednego z profili (oprac. W. Piech na podst. programu Gradistat)