Tekstylia z kutnowskich studni

W kutnowskich studniach, odkrytych podczas badań archeologicznych na Placu Wolności, odnaleziono duże ilości materiału zabytkowego, w tym organicznego (tekstylia, skóry, drewno). Łącznie pozyskano blisko 100 fragmentów tkanin i wyrobów pozatkackich.

Prezentowane tekstylia zachowały się w słabym i bardzo słabym stanie (ryc. 1). Na początku podjętych prac konserwatorskich wydawało się, że niemożliwe będzie określenie formy i funkcji tych artefaktów. Zachowane fragmenty w większości były bardzo silnie zabrudzone, porozdzierane i pozagniatane. W wyniku złożonych procesów destrukcyjnych (także podepozycyjnych) tkaniny łamały się przy dotknięciu. Z tego względu niemożliwe było wyprostowanie ich przed wykonaniem zabiegów konserwatorskich. Tkaniny zatraciły także swoją pierwotną barwę m.in. w wyniku rozkładu barwników, wobec czego po wydobyciu posiadały barwę czarną, ciemno-brązową, brązowo-szarą.

Po przeprowadzeniu zabiegów konserwatorskich możliwe jednak stało się wyodrębnienie fragmentów tkanin odzieżowych (ryc. 2), tkanin workowatych, wyrobów pozatkackich (filców i fragmentów lin/sznurów). Wśród tkanin wykorzystywanych na ubiory, w materiale kutnowskim dominują wełny, głównie sukno (ryc. 3, 4, 5), obecnie w różnych odcieniach brązu. Tylko jeden fragment rozpoznano jako tkaninę jedwabną w splocie płóciennym 1/1 (ryc. 6, 7). Fragmenty należące do grupy tkanin odzieżowych cechuje występowanie charakterystycznych dla wykrojów krawieckich cięć i kształtów, śladów po szwach, otworów i haftek żelaznych (ryc. 8) służących zapinaniu odzieży.

Trwające analizy specjalistyczne tekstyliów przynoszą wiele informacji na temat rodzaju surowca, z którego zostały wykonane, sposobu obróbki włókien, wytwórczości tkackiej, umiejętności krawieckich ówczesnych rzemieślników, a z czasem być może także kontaktów handlowych miasta Kutno.

Ryc. 1 – Fragmenty tekstyliów przed konserwacją (fot. M. Majorek)

Ryc. 2 – Fragmenty tekstyliów po konserwacji (fot. M. Majorek)

Ryc. 3 – Fragmenty tekstyliów po konserwacji (fot. M. Majorek)

Ryc. 4 – Sukno wełniane widziane pod mikroskopem ze światłem odbitym (fot. M. Majorek)

Ryc. 5 – Włókno wełniane widziane pod mikroskopem ze światłem przechodzącym (fot. M. Majorek)

Ryc. 6 – Tkanina jedwabna w splocie 1/1 widziana pod mikroskopem ze światłem odbitym (fot. M. Majorek)

Ryc. 7 – Włókno jedwabne widziane pod mikroskopem ze światłem przechodzącym (fot. M. Majorek)

Ryc. 8 – Zbliżenie na żelazną haftkę przy wełnianej tkaninie odzieżowej (fot. M. Majorek)